VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) ekonomik veya finansal göstergeler ile sermaye piyasası araçları üzerine düzenlenmiş vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile diğer türev araçların elektronik ortamda alınıp satılabileceği Borsa İstanbul nezdinde kurulu bir piyasadır.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, yaygın bilinen adı ile VİOP; tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım ve satımının yapıldığı piyasadır.
Tek bir platformda bir araya getirilerek piyasaya sunulan opsiyon sözleşmeleri ile yatırımcılar, farklı stratejilerle işlem yapma olanağı, kaldıraç, düşük işlem maliyeti, korunma, arbitraj ve diğer avantajlardan yararlanma imkanına sahip olmuştur.
Forex İle VİOP Arasındaki Farklar Nelerdir?
Vadeli işlem ve opsiyon borsası (VİOP), günlük işlem hacmi 1.5-3 trilyon dolar arasında değişen bir piyasadır. Diğer yandan forex piyasası günlük ortalama 6 trilyon dolarlık işlem hacmine sahiptir.
Forex piyasasının ana katılımcıları bankalar ve aracı kurumlardır. Vadeli işlem ve opsiyon borsasını Türkiye’nin önde gelen bir çok şirket yer almaktadır.
VİOP’ta işlemler belirli vadeler ile yapılırken, forex piyasasında anlık alım-satım işlemleri gerçekleştirilmektedir. VİOP’ta aynı zamanda gelecekte oluşabilecek belirsizliklerden korunmak amacıyla bugünden sözleşme yapılabilirken, forex piyasasında geleceğe yönelik planlama tahmini sunulamaz.
VİOP ile Vadeli İşlemler
VİOP ile vade tarihi, ürün miktar ve kalitesi gibi koşulları belirten, koşullarına uyulması zorunlu sözleşmeler yapılabilirken; forex piyasasında aracı kurum ile yapılan çerçeve sözleşmesi dışında herhangi bir sözleşme bulunmamaktadır.
Forex piyasasında herhangi bir fiziki teslimat bulunmamaktadır. VİOP ile yapılan işlemlerde teslimatlı uzlaşma ile fiziki teslimat imkanı vardır.
VİOP, forex piyasasının aksine organize bir piyasadır. Forex piyasasının organize olmaması sebebiyle ürün fiyatlarında farklılıklar gözlenebilirken, organize bir piyasa olan VİOP’ta ürünün tek bir fiyatı bulunmaktadır.
VİOP ile vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımı yapılırken, forex piyasasında dünyanın önde gelen şirketlerine ait hisse senetleri, döviz, emtia ve CFD’lerde alım satım işlemleri yapılabilmektedir.
Forex piyasasına benzer olarak VİOP’ta da kaldıraçlı işlem yapabilmek mümkündür. Ancak, forex piyasası likiditeye oranla 1/100 kaldıraç imkanı sağlarken VİOP piyasasında bu oran 1/10 şeklindedir.
